Christian Gottlieb Schwarz (GND 115661069)

Aus Personenlexika
Wechseln zu: Navigation, Suche


Daten
Nachname Schwarz
Vorname Christian Gottlieb
GND 115661069
( DNB )
Wirkungsgebiet Wissenschaft


Christian Gottlieb Schwarz in der BSB

SCHWARZ (Christian Gottlieb) Professor zu Altdorf. Er wurde den 4. September 1675 zu Leisnig, einer alten Stadt an der Freybergischen Mulde, in Sachsen gebohren, wo Paulus Matthias Schwarz Rektor der Stadtschule, und Elisabeth, des Bürgermeisters Kunz Tochter, seine Eltern waren. Sein Vater unterrichtete ihn bis in sein vierzehntes Jahr in den Elementargegenständen, im Christenthum, in der lateinischen und griechischen Sprache, und schickte ihn 1689 nach Leipzig, wo er bis 1691 studirte, und dann, da sein Vater gestorben war, unter die Kurfürstl. Sächsischen Alumnen am illustren Gymnasium zu Grimma aufgenohmen ward. Hier waren sehr geschickte Männer: Tobias Petermann, Johann Wolfgang Schönbach, Georg Ermel, und Samuel Jacobi seine Lehrer. Im J. 1696 wurde ihm die Unterweisung der jungen Herren von Schleinitz, der Enkel des damaligen Kurfürstl. Sächsischen Oberhofmarschalls vonWolframsdorf, übertragen. Mit Einwilligung dieses seines Gönners begab sich Schwarz im J. 1698 nach Leipzig, um seine Studien fortzusetzen. Vom berühmten Gottfried Olearius erhielt er Unterricht in der griechischen und lateinischen Literatur, in der Critik, in der Alterthumskunde, und in den orientalischen Sprachen. Zugleich besuchte er die Vorlesungen von Adam Rechenberg, Johann Cyprian, Johann Schmidt, Johann Gottlieb Hardt, und Christian Ludovici über Philosophie, Geschichte, und Theologie. Unter Anführung von Johann Gottfried Herrichen studirte er die griechischen Dichter, und unter Anleitung der beyden Prediger Gottl. Friedr. Seligmann, und Heinrich Pipping die Bibel, und geistliche Beredsamkeit. Nach Vollendung der philosophischen und theologischen Kurse kam er nach Wittenberg, wo vorzüglich Doktor Deutschmann, Conrad Samuel Schurzfleisch, und Georg Wilhelm Kirchmaier seine Lehrer waren, und wo er die Magisterwürde erhielt. Im J. 1704 wurde er nach Leipzig berufen, wo ihm Professor Pfautz die Aufsicht und den Unterricht seines einzigen Sohnes übertrug, und wo ihm der Magistrat die dritte Lehrstelle iin der St. Nicolai-Schule verlieh. An der philosophischen Fakultät ward er Beisitzer. Seine Gelehrsamkeit war bereits in ganz Teutschland bekannt; die größten Männer wendeten sich in literarischen Angelegenheiten an ihn, und er erhielt im J. 1709 Berufungen zu Professorsstellen nach Danzig, Lübeck, und Altdorf, und folgte dem Rufe nach Altdorf als Professor der Beredsamkeit, Dichtkunst, und Moral, wozu später der Lehrstuhl der Geschichte kam. Es wurde ihm zugleich die Aufsicht über die Reichsstadt Nürnbergischen Stipendiaten übertragen. Der Pegnesische Blumenorden nahm ihn im J. 1710 unter dem Namen Melander als Mitglied auf. Am 30. September 1710 verehelichte er sich mit Barbara, des Nürnbergischen Kaufmanns Weller Tochter, welche am 20. November 1712 starb. Er trat dann 1714 mit Dorothea Maria gebohrnen Hagen in die zweyte, und nach derselben im J. 1730 erfolgten, Tod, mit Barbara, des Nürnbergischen Kaufmanns Oeder hinterlassenen Wittwe in die dritte Ehe, und diese seine dritte Gattin starb im März 1745. Professor Schwarz wurde kaiserlicher Pfalz- und Hofgraf, der kaiserl. Akademie der Naturforscher, und der königl. Preußischen Societät der Wissenschaften Mitglied. Es wurde ihm die Aufsicht über die Universitäts-Bibliothek übertragen, und der Pegnesische Blumenorden wählte ihn zum Präses. Das Dekanat bei der philosophischen Fakultät hat er zwölfmal, und das Rektorat der Universität, deren Senior er ward, dreymal verwaltet. Religiosität, ungeheuchelte Gottesfurcht, und jede wesentliche christliche Tugend, waren Eigentum dieses grossen Gelehrten; er besuchte fleißig die öffentlichen Gottesverehrungen, und hielt auch zu Hause gottselige Uebungen. Seine körperliche Gesundheit war fest; er hatte weder in jüngern noch spätern Jahren an Krankheiten zu leiden, und sein Gedächtniß war überaus glücklich. Wenn er an einem Studirenden Talente, Fleiß, und sittliches Betragen bemerkte, so sorgte er auf alle mögliche Art für dessen Unterstützung, Fortkommen, und Beförderung. Seine Beredsamkeit erregte Bewunderung. Er bekam Vocationen nach Helmstädt, Halle, Frankfurt an der Oder, und Göttingen, und hatte an Universitäten, Dikasterien, und Höfen ansehnliche Dienstesstellen erhalten können, antwortete aber auf jeden Antrag, daß er Professor in Altdorf bleibe. Er war sehr dienstfertig, ohne alle Absicht, und ohne Gegendienste zu erwarten. Jede Gesellschaft erfreuete sich über seine Gegenwart, und seine Unterhaltung war immer ermunternd und nützlich. Ungeachtet ihn sein vieles Schreiben, Lesen, und Lehren sehr ermüdete, und ungeachtet er viele ganze Nächte am Arbeitstische zubrachte, so behielt er doch immer sein gutes Aussehen, und seine Heiterkeit. Er starb den 24. Februar 1751 an einem Schlagfluße. Medailleur Vestner hat eine schöne Gedächtnißmünze auf Schwarz mit seinem Bildniß verfertiget. Schriften:

Vergl. Apini Vitae Professorum philosophiae, qui a condita Acad. Altorfina ad hunc usque diem claruerunt (mit Schwarz Bildniß). S. 300--319. Amaranthis (das ist Joh. Herdegen) hist. Nachricht des Hirten u. Blumenordens an der Pegnitz. Nürnb. 1744. S. 614 --651. Brucker’s Bildersaal heutiges Tags leb. berühmter Schriftsteller. Fol. Augsb. 1746. Fünftes Zehend (mit Schwarz Bildniß). Programma funebre. Altd. 1751. Bernhold’s Trauerrede auf Ch. G. Schwarz. Fol. 1751. Schmersahl’s Nachr. von jüngstverst. Gelehrten B. II. S. 661--693. Jöcher’s allg. Gelehrten Lexikon B. IV. S. 400--402. Will’s u. Nopitsch Nürnb. Gel. Lexikon B. III. S. 628 --647. u. B. VIII. S. 163-167. Will’s Nürnb. Münzbelustigungen Th. II. S. 69. Will’s Geschichte der Univers. Altdorf 2te Ausg. S. 42. 59. 98. 105. 160. 217. 260. 343. 397. u. 402. Will’s Geschichte der Stadt Altdorf S. 103. Harlesii Vitae philologorum nostr. aetate clariss. Bremae 1764. S. 1--37. Saxii Onomast. litterar. Th. VI. S. 31--33. Hirsching’s Handbuch fortges. von Ernesti B. XI. Abth. 2. S. 368--383. Designatio exercitationum academicarum, quas diversis temporibus edidit C. G. Schwarzius. 4. Norimb. 1734. Nov. edit. 1738 et 1744. Meusel’s Lexikon verst. Schriftst. B. XII. S. 582--599. Fränkische Acta erudita et curiosa B. I. u. II. Bougine Handbuch der Lit. Gesch. B. III. S. 521. Ladvocat’s Handwörterbuch B. IV. S. 326. Ersch Handbuch der teutschen Lit. Abth. III. VI. u. VIII.

  1. 1. Diss. de causis dialectorum, speciatim graecarum. 4. Viteb. 1702.
  2. 2. Panegyricus Hermanno de Wolframsdorf, heroi in toga maximo, dictus. Fol. ib. 1703.
  3. 3. Diss. I. et II. de morte Ahitophelis. 4. ib. 1704. nov. edit. 1722.
  4. 4. Diss. I. et II. de ornamentis librorum apud veteres usitatis. 4. Lips. 1705. 3 Auflagen.
  5. 5. Progr. ad orationem de oratore in republica. Fol. Altd. 1709.
  6. 6. Pr. ad orat. de felicitate Academiae Lipsiensis, tertium originis suae saeculum sacro solennique ritu celebrantis. Fol. ib. eod. Recusum cum ipsa oratione.
  7. 7. Ad orat. de gloriosa Tornaci expugnatione et subsequente ad Bavacum proelio. 4. ib. eod. recus. cum oratione.
  8. 8. Ad exsequias D. Jac. Pancr. Brunonis Med. Prof. primarii. Fol. ib. eod.
  9. 9. Diss. de oratione concinna. 4. ib. eod.
  10. 10. D. de limitibus pietatis liberorum erga parentes. 4. ib. 1710.
  11. 11. Propr. de variis methodis legum naturalium exponendarum, ad orationem de philosophia morali veterum Germanorum. ib. eod.
  12. 12. Ad orat. de gloriosiss. victoria ad Caesaraugustam obtenta. Fol. ib. eod.
  13. 13. Ad orat. D. M. Dom. Jo. Henr. Obernitz sacram. Fol. ib. eod. recus cum oratione.
  14. 14. Pr. ad exsequ. Ge. Paul. Roetenbeccii. Fol. ib. eod.
  15. 15. Ad exsequ. J. J. Voit de Wendelstein. 4. ib. eod.
  16. 16. Ad exsequ. V. C. Obstfelder. 4. ibid. 1710.
  17. 17. Diss. tertia de ornamentis librorum apud veteres usitatis. 4. ib. 1711. Auctior recusa. [1]
  18. 18. Diss. I. et II. de controversiis juris naturae et gentium ex historia graeca illustratis. 4. ib. 1711.
  19. 19. Oratio panegyrica D. Josepho Romanorum Imperatori Altorfii 1711. dicta. Wurde, nebst dem Programm u. auf dem Rathhause in Nürnb. gehaltenen, von Schwarz in fremden Namen verfertigten latein. Lobrede, u. den übrigen Trauerschriften zusammengedruckt unter dem Titel: Suprema pietatis monimenta. Fol. Altd. et Nor. 1711. Die erste Rede kam auch in Lünig orationes Procerum.
  20. 20. Progr. ad. orat. de beneficiis Dei sub novi anni auspiciis celebrandis. Altd. Fol. 1711.
  21. 21. Ad orat. de potentiss. S. R. J. Foederatorum rebus superiori anno gloriosissime gestis. 4. ib. eod.
  22. 22. Pr. ad exsequ. Erh. Schadii de Mittelbiberach. ib. eod.
  23. 23. Ad exsequ. P. C. Prenneri J. U. Lic. ib. eod.
  24. 24. Ad exsequ. G. C. Vögelii Theol. stud. ib. eod.
  25. 25. Ad exsequ. L. L. Mulleri Jur. stud. ib. eod.
  26. 26. Ad exsequ. J. L. Apini Med. Cult. ib. eod.
  27. 27. Ad exsequ. G. M. Nittingeri Theol. stud. ib. eod.
  28. 28. Pr. de sacro Taurobolio Romanorum ad orat. lig, de Servatoris recens nati beneficiis hum. generi praestitis. Fol. ib. 1712.
  29. 29. Diss. de sortibus poeticis. 4. ibid. 1712. nova edit 1734.
  30. 30. Progr. ad orat. de eloquentia Germanorum inprimis veterum. 4. ib. 1712.
  31. 31. Pr. ad exsequ. Susannae Mariae ux. J. Guil. Baieri. Fol. ib. eod.
  32. 32. Ad exsequ. Dan. Guil. Molleri P. P. Fol. ib. eod.
  33. 33. Ad exsequ. Ge. Schütz rectoris schol. ib. eod.
  34. 34. Pr. ad orat. Graec. de iurisprudentiae et graecae linquae studio coniungendo, in quo versibus graecis Anacreonticis laudes graecae linquae decantantur. 4. ib. 1713. Recus. cum oratione.
  35. 35. Pr. ad orat. de felicitate Magorum, ad Christum venerandum ex Oriente profectorum. Fol. Altd. 1713.
  36. 36. Ad orat. graec. de hospitalitate. 4. ib. eod.
  37. 37. Ad exsequ. Annae Catharinae uxoris Fel. Spizii. Anteces. Fol. ib. eod.
  38. 38. Ad exsequ. Mariae Magdalenae ux. Henr. Hildebrandi. Fol. ib. eod.
  39. 39. Ad exsequ. C. A. Büttneri Poligraphi. Fol. ib. eod.
  40. 40. Diss. tertia de controversiis juris nat. et gent. ex hist. graeca illustratis. 4. ib. eod.
  41. 41. De aemulatione, ad Vell. Patere. I. 1. cap. 7. ib. eod.
  42. 42. De affectuum morali aestimatione. ib. eod.
  43. 43. De poetis cyclicis. 4. ib. 1714.
  44. 44. De vatis vocum quarundam. ib. eod.
  45. 45. Diss. de Collegio Utriculariorum, ad illustr. veterem inscriptionem. 4. Altd. 1714. Steht auch in Miscellan. polit. humanitatis, und in J. Ch. Martini thesauro Dissert. Tom. 2. Part. 2 (Norimb. 1766). S. 90.
  46. 46. Progr. ad orationem de affectatis augustioribus gentium quarumdam originibus, in quo Norimbergenses de Academia Lipsiensi bene meriti recensentur. 4. Altd. 1714.
  47. 47. Pr. ad orat. solemn. quae Juven. Princ. Car. Frid. Guil. Marchioni Onold. natalem diem gratulatur. Fol. ib. eod. Recus. cum oratione.
  48. 48. Ad exsequ. Annae Mariae uxoris Jo. Dav. Koeleri P. P. eiusque filiolae Marg. Lucret. Fol. ib. eod.
  49. 49. Ad orat. de mirabili quorundam populorum et imperiorum ortu atque interitu, in quo Norimbergenses de Academia Wittemib. bene meriti recensentur. 4. ib. 1715.
  50. 50. Ad orat. de pace, in quo Norimbergens. de Acad. Witt. bene meriti adhuc commemorantur. 4. ib. eod.
  51. 51. Pr. ad. exsequ. Henr. Sonntag Medic. cult. ib. eod.
  52. 52. Ad exsequ. Jo. Frid. Hensii Theol. Stud. ib. eod.
  53. 53. Diss. de Augustorum Caesarumque Roman. tribunitia potestate. 4. ib. eod.
  54. 54. De insignibus ordinis equestris veterum Romanorum. 4. ib. eod.
  55. 55. Epistola gratul. in qua de primo doctrinae moralis principio agitur; adiecta G. A. Hagendornii Ethicae tripartitae, editae a Jo. Conr. Hagendornio. Norimb. 8. 1715.
  56. 56. Diss. de ornamentis codicum veterum. 4. Altd. 1716. recus. 1733.
  57. 57. Epistola de Jmp. Friderici V. symbolo elementario a. e. i. o. u. ad D. Furerum ab Haimendorf perscripta. Fol. ib. 1716.
  58. 58. Oratio genethliaca, Seren. Archid. Austr. Leopoldo a. 1716 nato, in Acad. Altd. dicta, unacum Progr. invit. Fol. ib. eod. Steht auch in Jo. Erh. Kappii clariss. viror. orationibus selectis S. 752.
  59. 59. Progr. ad orat. de Diis conservatoribus commentitiis veterum paganorum, in quo adhuc Norimbergenses de Academia Witt. bene meriti recensentur. 4. Altd. 1716.
  60. 60. Ad orat. de magnarum illustriumque familiarum supplemento per adoptionem. Fol. ib. eod. Recus. cum orat.
  61. 61. In obitum Fr. Ern. Comit. Pappenheimii Carmen. Fol. ib. eod.
  62. 62. Progr. de Vitis Norimbergensium, de aliis Academiis bene meritorum. 4. ib. eod.
  63. 63. Pr. quo significabantur solennia Jubilaei Lutheran. ab. Acad. celebranda. ib. 1717.
  64. 64. Pr. ad orat. de magnis mundi vicissitudinibus, in quo Norimbergenses de Acad. Jenensi bene meriti recensentur. ib. eod.
  65. 65. Ad exsequ. D. Fel. Spitzii ib. eod.
  66. 66. Ad exsequ. Gust. Gabr. Imhof Praef. opp. Alt. ib. eod.
  67. 67. Ad exsequ. D. Chph. Sonntag P. P. ib. eod.
  68. 68. Laurus gotica, sive carmen lyricum, Carolo VI. rom. imp. etc. ib. eod.
  69. 69. Diss. de libris plicatilibus veterum ib. eod.
  70. 70. De abusu abstractionis metaphysicae in doctrina morum. ib. eod.
  71. 71. De falsa methodo dirigendae intentionis. ib. eod.
  72. 72. Diss. quarta de controversiis juris nat. et gent. 4. ib. 1718.
  73. 73. Progr. ad orationem de meritis Phil. Melanchtonis in rem litterar. Norimbergensem, in quo Norimbergenses de Academia Jenensi bene meriti recensere pergit auctor. 4. ib. eod.
  74. 74. Pr. ad exsequ. Mariae Christianae uxoris D. Ephr. Gerhardi. Fol. Altd. 1718.
  75. 75. Ad exs. Jo. Mich. Fritzii Jur. Stud. ib. eod.
  76. 76. Ad exs. Chph. Andr. Mulleri rect. schol. Alt. ib. eod.
  77. 77. Ad exsequ. D. Ephr. Gerhardi. ib. eod.
  78. 78. Pr. ad orationem de senio naturae humanae, in quo Norimbergenses de Acad. Jenensi bene meriti adhuc recensentur. 4. ib. 1719.
  79. 79. Pr. elegiacum ad orat. qua memoria saecul. Curiae Norimb. recolebatur. Fol. ib. eod. Recus. inter Carmina.
  80. 80. Pr. ad exsequ. Jul. Mariae Barbarae uxoris J. J. Baieri. Fol. ib. eod.
  81. 81. Diss. continens capita quaedam doctrinae antiquariae. 4. ib. eod. Auch unter dem Titel: Schediasma de quibusdam doctr. antiq. capitibus. Cum fig. ib. eod. Auct. recus. in Miscell. polit. human.
  82. 82. D. de piis fraudibus. 4. ib. 1719. recus. 1737.
  83. 83. De iure Italico. 4. ib. 1720.
  84. 84. De Cohorte Italica et Augusta. ib. eod.
  85. 85. Oratio paneg. D. Eleon. Magd. Theresiae Coron. Rom. Aug. in Academia Alt. dicta. Unacum Progr. invit. Fol. ib. eod. Teutsch von J. S. G. Holzschuher von Alspach, u. in Lüning’s angenehmen Labyrinth der Staats u. gel. Beredsamkeit (Leipz. 1725). S. 1. 86. Quincti Ciceronis Commentariolum de petitione Consulatus. Accedunt aliae quaedam Quincti scriptorum reliquiae. Recensuit in usum auditorum. 8. Altdorf. 1720. Edit. nova unter dem Titel: Comment. etc. acc. aliae quaed. Quincti script. reliquiae cum animad. Ch. G. Schwarzii suisque nonnullis ed. B. F. Hummel. 8. Norimb. ap. Raw. 1791. 88 S. [2]
  86. 87. L. P. Drepanii Panegyricus Theodosio Aug. dictus. 8. Altd. sine anno.
  87. 88. Diss. de iure victoris in res devictorum incorporales. 4. ib. 1720.
  88. 89. Pr. ad orat. de geniis hominum urbiumque tutelaribus, in quo Norimbergenses de Acad. Argentorat. bene meriti commemorantur. 4. ib. eod.
  89. 90. Pr. ad recit. carmen elegiacum de Christo patiente. Fol. ib. eod.
  90. 91. Progr. ad exsequ. J. Conr. Zeltneri Pastoris Altenthann. Fol. Altd. 1720.
  91. 92. Ad exsequ. Catharinae Sabinae viduae Henr. Linckii. Fol. ib. eod.
  92. 93. Ad exsequ. J. J. G. Schmidii jur. cult. ib. eod.
  93. 94. Pr. ad instit. Acad. Rintelensis, sacrum saeculare celebraturae. 4. ib. 1721. Steht auch in Fastis Acad. Alt. 1721. S. 159.
  94. 95. Pr. ad orat. de bominum e morte resuscitatorum exemplis ex histor. profana repetitis. Fol. ib. eod.
  95. 96. Pr. ad exsequ. Jo. Chr. Lotheri, Philos. Stud. Fol. ib. eod.
  96. 97. Ad exsequ. Mariae Elisabethae uxoris G. H. Linckii. ib. eod.
  97. 98. Diss. de modo numerandae tribunitiae potestatis Augustorum Caesarumque Rom. 4. Altd. 1721.
  98. 99. Miscellanea politioris humanitatis, in quibus vetusta quaedam monimenta, et variorum scriptorum loca illustrantur. Accedit Aretii Voconii oratio Tacito Aug. dicta, et nunc e codice M S. recognita. 4. Norimb. ap. Endter 1721. [3]
  99. 100. Sulpitiae Satyra de statu Reipublicae Romanae temporibus Domitiani, praesertim quum edicto philosophos expulisset. 8. Altd. 1721.
  100. 101. Diss. de affectatione vetorum Romanorum. 4. ib. 1722.
  101. 102. Progr. de Comitiis Roncaliensibus. ib. eod.
  102. 103. Epistola de Norimberga ab ortu suo imperiali, et a nexu municipali libera, subiuncta orat. Waldstromeriana de Curiis regis comitiisque ante Sanctionis Carol. tempora Norimbergae celebratis. 4. ib. eod.
  103. 104. Disquisitio I problematum juris naturae et gentium. 4. Altd. 1722. Disqu. II. 1723. Disq. III. 1724. Disquisitio IV. et V. 1726. Disqu. VI. 1727. Disq. VII. 1728. Disqu. VIII. 1730. Disquisitio IX. 1731.
  104. 105. Progr. ad exsequ. J. Chph. Hofmann Poligraphi. Fol. Altd. 1722.
  105. 106. Ad exsequ. Reginae Marg. viduae Cp. Sonntag. ib. eod.
  106. 107. D. Junii Juvenalis Satyra Vll. ib. eod.
  107. 108. Progr. ad orationem de multitudine mundorum, in quo Norimbergenses, qui olim in Academia Ingolstadiensi inclaruerunt, commemorantur. 4. ibid. 1723. recus. cum oratione.
  108. 109. Diss. de tempore ludorum saecularium sub Philippis Augustis celebratorum. ib. eod.
  109. 110. De Butigulariis, praecipue iis, qui Norimbergae olim floruerunt. 4. ib. 1723. Nov. edit. 1743.
  110. 111. Acta Sacrorum saecularium Altorf. in orinem redacta, addita brevi expositione de ortu et progressu Acad. Alt. intemque commemoratione solennium istius sacri saecularis feliciter celebrati. Fol. ib. 1723. [4]
  111. 112. Diss. de antiqua numeri senarii nota. 4. ib. 1724.
  112. 113. Progr. ad orat. de fulminibus ordini litteratorum fatalibus, in quo vita Petri Apiani exponitur. ib. eod.
  113. 114. Ad orat. de anno magno, in quo de priscis Dominis Burggraviisque Leisnicii disseritur. 4. ib. 1725.
  114. 115. Ad orat. de morte Christi testimoniis scriptorum profanorum commemorata, complectens hymnum Graecum in Christum. Fol. ib. eod.
  115. 116. Diss. epist. de quodam vetusto monimento sepulcrali in oppido Neukirchensi prope Neostadium in Austria reperto; Dom. Raym. Duellii Excerptis genealogico historicis (Lips. 1725) inserta. S. 304.
  116. 117. Exercitatio de varia suppellectile rei librariae Veterum. 4. Altd. 1725. [5]
  117. 118. Diss. continens expositionem veteris inscriptionis de Aesculapio et Hygea. ib. eod. [6]
  118. 119. De iure hominum nasciturorum. ib. eod.
  119. 120. Exercitatio acad. ex antiquo Romanorum iure de sacrorum detestatione. 4. Altd. 1726. Nov. edit. ibid. 1728. Lips. 1728. [7]
  120. 121. De speculatoribus veterum Romanorum, ad illustrand. Marci cap. 6. v. 27. et alia quaedam novi foederis loca. 4. Altd. 1726. [8]
  121. 122. Progr. ad orat. de caris reliquiis virorum quorundam eruditorum, in quo Norimbergenses, qui in Academia Regiomontana inelaruerunt, commemorantur. ib. eod.
  122. 123. Ad funus Jo. Henr. Fürwergeri Theol. Stud. ib. eod.
  123. 124. Lemmata quaedam antiquitatum Norimbergensium. ib. eod. [9]
  124. 125. Pr. ad orat. de vetere Academia Platonis, Academiae Altorf. imagine, in quo Norimbergenses de Academia Julia bene meriti recensentur. 4. ib. 1727.
  125. 126. Pr. ad recit. carmen eleg. de triumpho Jesu Christi, e mortuis resuscitati, in quo exempla quaedam Norimbergensium de re sacra bene meritorum ex Annalibus Ge. Spalatini Manuscr. excerpta proponuntur. ib. eod.
  126. 127. Pr. ad orat. de Norimberga a Lothario ante hos sexcentos annos imperio vindicata, in quo stemma Richenzae Augustae, uxoris Lothariae Imp. exhibetur. 4. ib. eod.
  127. 128. Diss. continens observationes criticas ad loca quaedam Lat. Pac. Drepanii, ope cod. M. S. illustr. 4. Altdorf. 1727. Recus. Venet. 1728. et adiunct. Tanegyricis veteribus cum commentario Jacobi de Baune interum excusis.
  128. 129. Carmina, collecta, et edita studio M. Sig. Jac. Apini. 8. Norimb. 1728. Mehrere dieser Gedichte stehen auch in Roennickii Carm. latin. select. B. 1. u. 2.
  129. 130. Pr. ad inaug. Guolfg. Hannib. Langii. Fol. Altd. 1728.
  130. 131. Ad exsequ. Andr. Schmidii Oeconomi. 4. ib. eod.
  131. 132. Ad exsequ. D. Jo. Guil. Baieri. ib. 1729.
  132. 133. Ad exsequ. D. Henr. Hildebrandi juriscons. Fol. ib. eod.
  133. 134. Pr. ad orationem de more educandae instituendaeque juventutis apud veteres Romanos, in quo Norimbergenses quidam, qui Moguntiae olim. inelaruere, commemorantur. 4. Altdorf. 1729.
  134. 135. Progr. ad exsequ. D. Jo. Ge. Fichtneri rect. magnifici. Fol. ib. eod.
  135. 136. Ad exsequ. Henr. Rabi Theol. stud. ib. eod.
  136. 137. Diss. continens observationes criticas ad loca quaedam Panegyrici Pliniani. ib. eod.
  137. 138. Diss. de obligatione possessoris bonae fidei ad rem Domino restituendam. 4. ib. 1730.
  138. 139. De antiquo ritu elevandi Principes inaugurandos, et de quibusdam sacris formulis et elevandi ceremoniis. ib. eod.
  139. 140. De lapsu primorum parentum a paganis adumbrato. ib. eod.
  140. 141. Progr. quo significabantur solemnia Jubil. Aug. Conf. 1730.
  141. 142. Ad exsequ. Jerem. Foch. Theol. stud. Altd. 1730.
  142. 143. Ad exsequ. Joannae Mariae uxoris Chti Henr. Freiesleben. ib. eod.
  143. 144. Pr. ad carmen ep. de Aug. Conf. in quo Norimbergenses quidam de August. confessione bene meriti commemorantur. ib. eod.
  144. 145. Jo. Thom. Klumpf Diss. inaug. de privilegio Henrici VII. rom. regis Francofurtanis ad Moenum civibus de filiabus libere eloeandis olim dato. 4. ib. eod.
  145. 146. Pr. ad exsequ. Jo. Henr. Mulleri P. P. Fol. ib. 1731.
  146. 147. Ad exsequ. Annae Catharinae uxoris Ge. Frid. Deinlini. ib. eod.
  147. 148. Ad fun. Matth. Arn. Cliesneri. ib. eod.
  148. 149. Diss. ad prooemium institutionum juris, e collatis 12. cod. manuscr. variisque libris impressis. 4. Altd. 1731. Recusa cum Disqu. de omnium exemplarium Pandectarum derivatione e Florentinis. (4. Lugd. Bat. 1739).
  149. 150. Diss. de aetate et statura militari veterum. 4. Altd. 1731.
  150. 151. Spicilegium observationum ad Panegyricum Plinii. 4. ib. 1732.
  151. 152. Progr. de quibusdam Comitiis religionis iuriumque sacrorum causa ante saec. 16. Norimbergae celebratis. ib. eod.
  152. 153. Index diplomatum, quae tempore Comitiorum a. 1356. a Carolo IV. Norimbergae celebratorum fuere promulgata; item recensio variorum Aureae bullae exemplarium, cum manuscr. tum typis excusorum; subiuncta orationi Holzschuherianae de Comitiis 1356 Norimbergae celebratis, in quibus Aur. Bulla fuit condita. 4. Altd. 1732.
  153. 154. Pr. ad exsequ. Ch. Guil. Scheurl de Defersdorf. Fol. ib. eod.
  154. 155. Ad exs. M. Jo. Guil. Gollingii. ib. eod.
  155. 156. Ad exs. Berth. Loffhagenii Decurionis Boruss. Fol. ib. 1735.
  156. 157. Pr. ad orationem paneg. memoriae Friderici Augusti, Pol. reg. et elect. Sax. dicatam. Adiectae sunt duae odae latin. Fol. ib. eod.
  157. 158. Diss an omnia Pandectarum exemplaria e Florentinis manaverint. ib. eod.
  158. 159. Spicilegium novum observationum ad Panegyr. Plinii. 4. ib. 1734.
  159. 160. Spicilegium noviss. observ. ad. Panegyr. Plinii. ib. eod.
  160. 161. Progr. ad. orat. de ludis equestribus olim Norimbergae celebratis, in quo de generos. Kressiorum gente agitur. 4. ib. eod.
  161. 162. Pr. ad. exsequ. Sab. Clarae Winckleriae de Mohrenfels natae Wegleiteriae. Fol. ib. 1735.
  162. 163. Ad. exsequ. Magn. Dan. Meyeri Typographi. 4. ib. eod.
  163. 164. Ad exs. Helenae Sib. natae Wagenseil, viduae Dan. Guil. Molleri. Fol. ib. eod.
  164. 165. Ad exs. Jo. Jac. Baeri P. P. Fol. ib. eod.
  165. 166. Ad exsequ. J. F. Messerer Theol. stud. ib. eod.
  166. 167. Diss. de Fastorum Romanorum formula post consulatum. ib. eod.
  167. 168. Corollarium observationum ad Panegyricum Plinii. 4. ib. eod.
  168. 169. Diss. de νϱαμματευσι magistratu civitatum Asiae proconsularis ad illustr. Actor. 19, 35. ibid. eod.
  169. 170. Diss. de Cadvalla, rege Saxonum anno 689 Romae mortuo. 4. Altd. 1736.
  170. 171. De Mathilde, abbatissa Quedlinburgensi, aliquando Vicaria Imperii. 4. ib. eod.
  171. 172. Progr. in quo tria diplomata Henrici VII. regis tom. ad orat. ενϰωμιαςιϰηυ de Norimberga. 4. ib. eod.
  172. 173. Pr. ad orat. genethl. in natal. Juvent. Princip. Caroli Frid. Augusti March. Onoldini. Fol. ib. eod.
  173. 174. Ad orat. solenn. in conjug. Francisci duc. Lothring. et Mariae Theresiae archid. Austr. Fol. ib. 1736.
  174. 175. Ad funus Csti. God. Laur. Rinckii Jur. cult. Fol. ib. eod. Steht auch in J. C. Fischeri selectis et rarioribus latii purioris monimentis. S. 68.
  175. 176. Ad fun. Evae Barbarae, uxoris Nic. Ern. Zobelii Past. Rasch. Fol. Altd. 1736.
  176. 177. Ad fun. Ch. El. Oelhafii de Schoellenbach, praefecti Altd. Fol. ib. eod.
  177. 178. Ad fan. Balt. Dan. Seybothi. ib. eod.
  178. 179. Ad fun. Mariae Ros. Jo. Leonhardi Schwaegeri filiae. ib. eod.
  179. 180. Pr. ad inaugurationem Acad. Goettingensem. Fol. Altd. 1737.
  180. 181. Pr. ad orat. de exemplis quibusdam antiquae Nobilitatis Norimbergensium, in quo Norimbergenses quosdam de sacris emendatis bene meritos recensere pergit. 4. ib. eod.
  181. 182. Diss. continens. positiones historicas. ib. eod.
  182. 183. D. de Henrici VI. Imp. ramana eaque ignominiosa coronatione 4. ib. eod. Steht auch in Wegelini Thesauro rer. Suevic.
  183. 184. De S. R. J. Archisentifero. 4. Altd. 1738.
  184. 185. Disquisitiones acad. problematum 43. juris nat. et gent. in unum fasciculum collectae. ib. eod.
  185. 186. Diss. de ritibus quibusdam formulisque a manumissione ad S. Baptismum translatis. ib. eod.
  186. 187. Progr. ad exsequ. Car. Maur. Hofmanni. J. U. D. Fol. ib. eod.
  187. 188. Ad exsequ. Jo. Ge. Büttneri Acad. Notarii. 4. ib. eod.
  188. 189. Ad orat. memoriae Henr. de Reck in Futtingau sacram. Fol. ib. eod.
  189. 190. Ad exsequ. Mariae Dor. viduae Magn. Dan. Omeis. Fol. ib. eod.
  190. 191. Progr. ad exsequ. Jo. Chr. Penzelii jur. cult. Fol. ib. 1738.
  191. 192. Ad exsequ. Nic. Schicklingii Acad. Ministri. 4. ib. eod.
  192. 193. Ad fun D. Ge. Henr. Linckii. Fol. ib. 1739.
  193. 194. Ad exsequ. Jod. Guil. Kohlesii, Acad. typographi. 4. ib. eod.
  194. 195. Ad exsequ. Elisabethae Jacob. uxoris Jo. Jac. Kirstneri pharmacop. 4. ib. eod.
  195. 196. Observationes ad Panegyricum Cl. Mamertini Maximiniano Aug dictum. ib. eod.
  196. 197. Erläuterung des akademischen Problematis von des heil. Röm. Reiches Erzschildherrn-Amte. 4. Altd. 1739.
  197. 198. Diss. III. de origine typographiae. ib. 4. 1740.
  198. 199. Progr. ad exsequ. Joh. Frid. Vogelii. Fol. ib. eod.
  199. 200. Ad exsequ. Ben. Guil. Bittneri, Praefect. Altdorf. a literis publicis. Fol. ib. eod.
  200. 201. Ad exs. Mariao Clarae. filiae Joh. Guil. Baieri. ib. eod.
  201. 202. Pr. de vita Hier. Ebneri, Duumviri Nor. ib. eod.
  202. 203. Pr. ad orat. saecul. in laudem typographiae, a Germanis inventae et propagatae, unacum duabus odis saecularibus. Fol. ib. eod.
  203. 204. Ad orat. de praecipuis memorabilibus anni superioris 1740. in quo VIII. Epistolae Lutheri ex Antogr. recensentur 4. ib. 1741.
  204. 205. Diss. de Maximino Imp. ad illustr. fragmentum veteris inscriptionis Oeringae nuper repertum. 4. ib. eod.
  205. 206. Panegyricus D. Carolo VI. Rom. Imp. in maiore atrio Curiae Norimberg. dictus. Fol. Norimb. 1741. Erschien Teutsch von Christ. Karl Kreß von Kressenstein. 1741.
  206. 207. Diss. de vetusto quondam diptycho consulari et ecclesiastico. 4. Altd. 1742.
  207. 208. Gründliche Ausführung der des H. R. Reichs Stadt Nürnberg zukommenden Verwahrung der Reichs Insignien, auch bestgegründeten Protestation wider die neuerlichen u. unbefugten Aachischen Protestation u. Ansprüche. Fol. eb. 1742.
  208. 209. Progr. ad fun. Ge. Richard Meyer Typographi. 4. ib. eod.
  209. 210. Ad fun. Jo. Frid. Fleischmanni Med. Doct. Fol. ib. eod.
  210. 211. Ad exsequ. Thomae L. B. de Szirma, Tribuni trium mill. Ungar peditum. Fol. ib. 1743.
  211. 212. Pr. in inaugurationem Acad. Erlangensis. ib. eod.
  212. 213. Diss. de Irenarchis. 4. ib. eod.
  213. 214. De commissatione veterum, ad illustr. I. Petri 4. 3. 1744.
  214. 215. Progr. continens ex historia Arnolfi Imp. sententias quasdam dubias et controversas ib. eod.
  215. 216. Pr. ab exsequ. Demetr. de Bosicz, Praef. Hungar. turmae equestris. Fol. ib. eod.
  216. 217. In obitum Jo. Jod. Beckii. ib. eod.
  217. 218. Ad exsequ. Car. Ben. Ebneri ab Eschenbach. ib. eod.
  218. 219. Pr. in Saecularia sacra secundi Academiae Regiomontanae. ib. eod.
  219. 220. Ad exs. Euch. Gottl. Rinckii, antec. prim. et Acad. Sen. Fol. ib 1745.
  220. 221. Ad exs. Sam. Seizmeieri. ib. eod.
  221. 222. Epistola ad Paul. Jac. Marpergerum, in qua vita C. G. Marchdrenkeri de Hoegina breviter recensentur. Mit den übrigen Trauerschriften. Fol. Nürnb. 1745.
  222. 223. Panegyricus memoriae D. Caroli Septimi, Rom. Imp, in maiore atrio Curiae Norimb. dictus. Fol. Norimb. 1745. Erschien auch Teutsch von einem Ungenannten 1745.
  223. 224. Diss. de rostris fori Rom. loco concionibus solenni 4. Altd. 1745.
  224. 225. Observationes ad Cl. Mamertini Panegyricum Genethliacum Maximiniano Aug. dictum. 4. ib. eod.
  225. 226. Diss. de foro Appii et tribus tabernis, ad illustr. act. 28. 15. ib. eod.
  226. 227. C. Plinii C. S. Panegyricus Caesari imperat. Nervae Traiano Aug. dictus, quam ex 12. cod. manuscr. librisque collatis recensuit, ac notis observationibusque item et numis acre exscriptis illustravit, simulque adiectis integris, pariter atque excerptis virorum eruditorum commentationibus instruxit C. G. Schwarzius. Cum indice omnium vocabulorum a M. Andr. Goezio. 4. Norimbergae 1746. 5 Alph. u. 2 Bog.
  227. 228. Progr. ad exsequ. Chr. Frid. Tresenreuteri Fol. Altd. 1746.
  228. 229. Ad exsequ. Annae Mariae vid. C. M. Hofmanni. Fol. ib 1747.
  229. 230. Ad exsequ. Christianae Wilhelminae conjug. Steph. Ferd. Fichtneri. Onold. cons. just. ib. eod.
  230. 231. Observationes ad Cl. Mamertini Panegyricum genethl. Maxim. dictum. Pars altera. ib. eod. Pars III. et IV. ib. 1748.
  231. 232. Diss. de antiquo ritu legitimandi liberos per pallium. ib. 1748.
  232. 233. Progr. ad fun. Jo. Maur. Fichtneri. Fol. ib. eod.
  233. 234. Pr. ad orat. sol. in memoriam saecul. pacis Westphalicae. Fol. ib. eod.
  234. 235. Ad funus Catharinae Charl. vid. J. G. Fichtneri. Fol. ib. 1749.
  235. 236. Diss. de columnis Herculis. 4. ib. eod.
  236. 237. De figuris patheticis ex divino vate Esaia illustratis. 4. ib. 1750.
  237. 238. Progr. ad funus M. Jo. Mart. Hasii cantoris et oppid. schol. collegae. ib. eod.
  238. 239. Hymnus in Jesum Christum pro nobis mortuum. Ein griechisches Gedicht.
  239. 240. Elogium Couradi Salomonis Schurzfleischii; in Actis Erudit. 1708. S. 481--487.
  240. 241. Praefatio brevis: an Athei sint refutandi? praemissa Jenk. Thomasii historiae Atheismi (Altd. 1713).
  241. 242. Praefatio de Logomachia eruditorum in doctrina affectuum; praemissa Peregrini libro singul. de nascendis et emendandis affectibus, itemque Vinc. Placcii succinctae historiae studii moralis (Lips. 1714).
  242. 243. Praefatio de ordine tradendae iurisprudentiae naturali; praemissa Joh. Ichefferi Grotio enucleato (Altd. 1719).
  243. 244. Vorrede zu dem, aus dem Griechischen in das Teutsche von Max. Rud. Helvetius übersetzten Hieron des Xenophons (Nürnberg.) 1736.
  244. 245. Vorrede von den verschiedenen Meynungen vom Ursprung der Kaiserl. hohen Gerechtsame u. der Landeshoheit teutscher Fürsten; zu Joh. Michael Friedr. Lochner Otiis (Nürnb. 1751.)
  245. 246. Cosmae Chronicon ad exemplar Freher. recusum et uberioribus notis historicis illustratum; inter Scriptores rer. German. a J. B. Menckenio edit. (1728). B. 1. S. 1967.
  246. 247. Notae et accessiones ad Petri Albini genealogiam comitum Leisnicensium; ibid. (1730). B. 3. S. 833.
  247. 248. Oratiuncula habita a. 1735, cummunus bibliothecarii academici susciperet et bibliothecam in usum studiosorum aperiret; in Museo Norico S. 17.
  248. 249. Epist. gratul. cum Hier. Wilh. Ebner de Eschenbach Eques S. R. J. crearetur, a. 1742 scripta; in J. P. Roederi Disquis. de colloquio Wormatiensi (Norimb. 1744.)
  249. 250. Zwey Briefe an Joh. Heinrich Acker; in Fischeri latii pur monim. S. 82.
  250. 251. Mehrere Briefe von ihm; in Willii commercio epist. Norimb. Th. 1. 2. u. 3.
  251. 252. Index librorum quorundam sub incunabulis typographiae impressorum; in den Fränkischen Actis Th. I. S. 551. u. 687. u. Th. II. S. 83.
  252. 253. Index novus librorum sub incunabulis typographiae impressorum, in den Nützlichen Arbeiten der Gelehrten im Reiche Th. VI. S. 169.
  253. Nach seinem Tode erschienen:
  254. 254. De ornamentis librorum et varia rei librariae veterum supellectile, Dissertationum antiquariarum Hexas. Primum collegit et secensuit, atque praefatione indicibusque necessariis instruxit Joh. Christian. Leuschnerus A. M. scholae Hirschberg. Prorector. 4. Lips. 1756. 1. Alph. u. 7 Bog. Mit 5 Kupfern.
  255. 255. Carmina latina, collegit, ediditque D. Jo. Barth. Riederer. 8. Francof. et Lips. (Altd.) 1756.
  256. 256. Observationes ad Quil. Henr. Nieupoortii Compendium Antiquitatum Roman. praemissa brevi introductione, editae cum praefatione J. A. M. Nagelii. 8. Altd. ap. Monath 1757. 1 Alph. u. 4 Bog.
  257. 257. Juvenalis Satira VII. ad fidem codicis Schwarzii recusa (cura G. Andr. Will.) 8. Altd. 1760.
  258. 258. Compendium institutionum oratoriarum, cum praefatione J. A. M. Nagelii. 8. Altd. 1758. 1 Alph. u. 13 Bog. Recus. ib. 1782.
  259. 259. Epistolae ad Cottfr. Mascovium; in Püttmanni Memoria Gottfr. Mascovii (Lips. 1771.)
  260. 260. Specimen Thesauri epistolici Schwarziani; in Th. Chr. Harlesii opusculis variis argumenti (Hal. 1773.)
  261. 261. Dissertationes selectae, quibus antiquitates et iuris Romani nonnulla capita explicantur. Collegit, recensuit et praefatus est Th. Chr. Harles. 8. Erlang. 1778. 2 Alph.
  262. 262. Ch. G. Schwarz Exercitationes academicae, quibus antiquitatis et iuris Romani nonnulla capita explicantur. (Erlang. 1778). Collegit, recensuit, et praefatus est Th. Chr. Harles. 8. Norimb. ap. Bauer 1783. 1 Alph. u. 6. Bog.
  263. [[Literatur::263. Ch. G. Schwarz Opuscula quaedam academica varii argumenti. Collegit atque praefatus est Harles. 4. Nürnb. b. Stein. 179[xxxxx]. 404 S. s. Gött. gel. Z. 1793. II. S. 1236. Leipz. gel. Z. 1793. II. S. 393. Jen. Lit. Z. 1793. IV. S. 271. Neue allg. t. Bibl. B. 17. II. S. 395. Erfurt. gel. Z. 1793. S. 211. Goth. gel. Z. 1794. I. S. 7. Erlang. gel. Z. 1793. S. 329. Nürnb. gel. Z. 1794. S. 177.| ]]263. Ch. G. Schwarz Opuscula quaedam academica varii argumenti. Collegit atque praefatus est Harles. 4. Nürnb. b. Stein. 179[xxxxx]. 404 S. [10]
  264. 264. Sulpitiae Satyra, cum commentario Ch. G. Schwarzii; edidit Jo. Gurlittus. 4. Hamburgi ap. Hoffmann et Campe 1819.
  265. 265. Animadversionum ad Auctores veteres Particula nona. Edidit Joannes Gurlittus, D. Ch. G. Schwarzii Altorfini annotationes, nunc primum editae. 28 S. Animadversionum ad Auctores veteres Particula decima. Edita ab Joan. Gurlitto. Inest annotationum Chr. G. Schwarzii in Sulpitiae Satiram Pars altera. 34 S. Hamburgi ex officina typogr. Meissneri 1819. [11]
  266. 266. Seinen Apparat zu einer Ausgabe der alten Panegyriker hat auch benützt Wolfgang Jäger: Panegyrici veteres etc. Tomus I. Norimb. 1779. Tomus II. 1780.
  267. Unter seinen vollendeten, aber ungedruckt gebliebenen, in die Willisch Norische Bibliothek zu Nürnberg gekommenen, Manuscripten befanden sich:
  268. 267. Breves institutiones artis epistolographicae, calamo excerptae. 1744.
  269. 268. Litterae ad Dom. Fridericum, Suecorum Regem, Hassorum Landgrafium, e rectore et professoribus Acad. Altorfinae datae. 1748.
  270. 269. Collegium de carmine elegiaco, in calamum olim auditoribus suis dictatum.
  271. 270. Historia juris naturae.
  272. 271. Anmerkungen zu Köler’s teutschen Reichshistorie.
  273. 272. Auf Verlangen der damaligen Königin Maria Theresia von Ungarn u. Böhmen verfertigte er folgende, nach Wien gekommene, ungedruckt gebliebene Deduction. -- Wohlgegründete Beantwortung der sogenannten unpartheyischen Prüfung: ob und wie weit, der von Ihro Maj. der Königin zu Ungarn u. Böhmen an dero Hrn. Gemahls, des Herzogs von Lothringen, Grosherzogs von Toscana Hoheit, beschehene Auftrag der Mit-Regentschaft über die sämtliche Oesterreichischen Königreiche und Lande, nicht minder der Administration der Böhmischen Churwürde, nach den Fundamental Gesetzen u. Verfassungen, auch der Observanz, sowohl des heil. Römisch. Reichs, als besonders ermeldter Oesterreichischer Erbkönigreiche und Lande, gegründet, der Sanctioni pragmaticae gemäß u. zu Recht beständig sey? 1741.
Vorheriger
Vorheriger
Eintrag
Seite 119 Seite 120 Seite 121 Seite 122 Seite 123 Seite 124 Seite 125 Seite 126 Seite 127 Seite 128 Seite 129 Seite 130 Seite 131 Nächster
Nächster
Eintrag


Fußnoten

  1. s. Gelehrte Fama Th. 4. S. 223.
  2. s. Leipz. gel. Z. 1791. I. S. 194.
  3. s. Acta erud. Lips. latina 1720. S. 146. u. 1721. S. 422.
  4. s. Acta Franc. erud. Th. 8. S. 519.
  5. s. Acta Franc. erud. Th. 3. S. 204.
  6. s. Acta Franc. Th. 4. S. 245.
  7. s. Acta Franc. Th. 5. S. 359.
  8. s. Acta Franc. Th. 10. S. 771.
  9. s. Acta Franc. Th. 6. S. 399.
  10. s. Gött. gel. Z. 1793. II. S. 1236. Leipz. gel. Z. 1793. II. S. 393. Jen. Lit. Z. 1793. IV. S. 271. Neue allg. t. Bibl. B. 17. II. S. 395. Erfurt. gel. Z. 1793. S. 211. Goth. gel. Z. 1794. I. S. 7. Erlang. gel. Z. 1793. S. 329. Nürnb. gel. Z. 1794. S. 177.
  11. s. Leipzig. Lit. Z. 1820. I. S. 1155.